Over het boek

Hier gaan we dieper in op verschillende aspecten van Het Diner. We geven een samenvatting, en gaan dieper in op de opbouw, de spanning, het thema en de schrijfstijl.


Samenvatting

Op de achterflap staat:

Twee echtparen gaan een avond uit eten in een restaurant. Ze praten over alledaagse dingen, dingen waar mensen tijdens etentjes over praten: werk, de laatste films, de oorlog in Irak, vakantieplannen, et cetera. Maar ondertussen vermijden ze waar ze het eigenlijk over moeten hebben: hun kinderen. 
De twee vijftienjarige zoons van beide echtparen, Michel en Rick, hebben samen iets uitgehaald wat hun toekomst kan verwoesten. Tot dusver zijn alleen vage beelden van de twee in Opsporing verzocht vertoond en zit het onderzoek naar hun identiteit vast. Maar hoe lang nog? Twee mannen, twee vrouwen, twee zoons ¬– wie durft een beslissing te nemen over de toekomst van zijn eigen kind? Wat het nog ingewikkelder maakt is dat de vader van een van de jongens de beoogde nieuwe minister-president van Nederland is. 

Het diner is de weergaloze en ambitieuze nieuwe roman van Herman Koch, waarin de vraag centraal staat in hoeverre je als ouder verantwoordelijk bent voor de daden van je eigen kind. In soepel proza schotelt Koch de lezer een bloedstollend verhaal voor dat zich binnen de tijdsspanne van een avond voltrekt. Een roman met de tragiek van de film Festen – heel menselijk en onafwendbaar op het noodlot afstevenend.

Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Paul, de vader van Michel, een van de jongens die de misdaad hebben gepleegd.

Opbouw

Het boek is op een originele wijze opgebouwd, helemaal passend bij het verhaal en de titel. Zoals een diner in een duur restaurant is opgebouwd uit vijf gangen, is het boek dat ook:
- Aperitief (hoofdstuk 1-7)
- Voorgerecht (hoofdstuk 8-15)
- Hoofdgerecht (hoofdstuk 16-35)
- Nagerecht (hoofdstuk 36-39)
- Digestief (hoofdstuk 40- 45)

Na deze delen is er ook nog een laatste deel genaamd De Fooi. Eigenlijk wordt het hele boek verteld vanuit dit deel. Dit deel is de epiloog, in de tegenwoordige tijd, en de rest van het boek kun je zien als een terugblik, in verleden tijd dus.

Spanning

Alles gebeurt in een paar uur, alles gebeurt op dezelfde plaats (het restaurant) en alles draait om één ding, één thema: de loyaliteit van ouders naar hun kinderen. Deze manier van vertellen wekt veel spanning, omdat het allemaal zo dicht op elkaar is en het lijkt of je er bij bent.

Omdat het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Paul, de vader van een van de jongens die een misdaad hebben begaan, wordt de spanning nog meer opgebouwd. Je weet alleen wat Paul weet, en je weet zelfs niet of dat wel de hele waarheid is. Paul verzwijgt ook dingen voor je. 

Het boek verloopt niet chronologisch, er zitten best wel wat flashbacks in. Flashbacks over het inschieten van de ruit van de fietsenmaker en zijn woede, het incident met zijn zoon en diens neef, zijn verleden als geschiedenisleraar en de ziekte van zijn vrouw. Deze flashbacks maken het verhaal niet saai, als je misschien zou verwachten bij een boek dat een tijdsverloop heeft van maar een paar uur. Deze flashbacks brengen nog meer spanning in het verhaal, ook omdat ze spannend geschreven zijn.

Paul verwijst een beetje tussen neus en lippen door naar belangrijke dingen die later gaan plaatsvinden of blijken. Daarom wil je verder lezen; je wéét dat er iets spannends of belangrijks gaat gebeuren. Die spannende en/of belangrijke dingen worden inderdaad verteld, in het hoofdstuk Hoofdgerecht.

Dit alles, samen met de stijl van Koch - broeierig en hecht - zorgt ervoor dat Het Diner een spannende roman te noemen is.

Thema

Dit boek heeft een duidelijk thema, een duidelijke vraag: In hoeverre ben je verantwoordelijk voor de daden van je kind?

Dit wordt afgevraagd omdat de kinderen van Serge en Paul een zware misdaad begaan hebben, ze hebben een zwerfster in brand gestoken. 

Dit is natuurlijk een zeer schokkende gebeurtenis en de ouders weten dan ook niet goed wat ze moeten en mogen doen. Kunnen ze hun kind in bescherming nemen? Of is dat ongehoord? Kortom: in hoeverre ben je  verantwoordelijk voor de daden van je kind?


Schrijfstijl

Herman heeft ‘Het Diner’ op een geestige en komische manier geschreven, zoals hij dat met bijna al zijn boeken doet. Zo beschrijft hij de details van een situatie op een leuke manier. Een voorbeeld uit het boek:

‘Maar voordat ik iets had kunnen zeggen, drong Serge zich naar voren, hij duwde zijn vrouw zowat op zij, terwijl hij mijn hand vastgreep en deze krachtig drukte. Vroeger had hij niet zo’n krachtige handdruk, maar de afgelopen jaren had hij zich aangeleerd dat hij “ de mensen in het land: met een krachtige handdruk tegemoet moest treden- dat ze in elk geval nooit op een slap handje zouden stemmen.’ (blz. 38)

Als hij de emoties beschrijft zoals Paul Lohman die voelt, kun je je echt inbeelden wat er op dat moment gaande is en wie Paul Lohman precies is. Hij werkt het erg mooi uit waardoor het fijn is om te lezen en het is snel te begrijpen. Ook worden er maar weinig tot geen moeilijke woorden gebruikt dus je leest er makkelijk doorheen. Wat wel opvalt, is dat Koch andere personages door de ogen van Paul belachelijk maakt en er slechter uit laat zien dan dat ze eigenlijk zijn, maar dat hoort juist zo, omdat Paul Lohman er zo tegen aan kijkt.

Omdat Koch de gevoelens van de personages zo goed uitwerkt en beschrijft, zijn de situaties en gevolgen beter te begrijpen. Bijvoorbeeld, zodra je weet dat Michel een agressie probleem heeft dat te vergelijken is met dat van zijn vader, kun je ook de uitbarstingen van Michel begrijpen en je beter inbeelden.

Personages

lpew